Payo Sa Kabataan

Ni Ederic Eder

Naimbitahan ako kamakailan na magsalita sa palatuntunan ng pagtatapos sa Ipil National High School sa Marinduque kung saan ako nagtapos. Narito ang ilang payo ko sa mga nagsipagtapos:

Huwag bumitaw sa pananampalataya sa Diyos. Sa kolehiyo, mai-expose tayo sa iba’t ibang ideya. Lalawak ang ating isipan ngunit ‘di dapat manghina ang ating pananampalataya. Ito ang nagsisilbing lakas na bumubuhay sa atin. Sa University of the Philippines, iba’t iba ang mga tao. May ilang ‘di naniniwala sa Diyos. Pero noong first year ako, lalong tumibay ang pananampalataya ko nang minsang makita ko sa simbahan ‘yung isa sa pinakamahusay na guro ko na nakaluhod at nagdarasal. Isang matalinong taong maraming alam na ‘di mo aakalaing mananampalataya pero nananatili palang tapat sa Panginoon sa kabila ng marami niyang natamong karunungan at karanasan.

Manatiling mapagpakumbaba. Huwag isipin kahit kailan na dahil sa galing mo, sa narating mo, sa dami ng pera mo, sa hitsura mo, o sa kasikatan mo ay espesyal ka na’t angat sa ibang tao. Huwag maging mayabang. Isa ka lang nilalang ng Diyos. Isa ka lang maliit na tuldok ng buhay sa sangkalawakan. May kuwento tungkol sa bagong Santo Papa, si Pope Francis. Matapos na mapili siyang bagong Santo Papa, tinanggihan niya ang espesyal na sasakyan at sumabay sa mga kardinal. Siya rin ang personal na nagbayad ng bill niya sa hotel na tinirhan niya bago siya mapili.

May pananagutan tayo sa ating bayan at sa ating kapwa. Sabi ng paborito kong kanta sa simbahan, “Walang sinuman ang nabubuhay para sa sarili lamang. Tayong lahat ay may pananagutan sa isa’t isa.” Ika nga ni Mayor Joseph Santiago sa palabas na “Bayan Ko” sa GMA News TV 11, ang problema mo, problema nating lahat. ‘Di masamang makisangkot. Mahalagang  tingnan natin ang epekto sa bansa ng mga ginagawa natin.

Pahalagahan ang magulang habang sila’y narito pa. Minsa’y nag-comment ako sa blog ni KC Concepcion, anak ni Sharon Cuneta,  nang mag-post siya tungkol sa reunion nila ni Gabby. Kako, ang mga magulang ay parang promo: offer is good while supplies last. Maaga akong nabawasan ng supply. Nawala si Papa noong baby pa ako. Binawi ni Lord si Mama bago ako magkolehiyo. Pero nakarating pa rin sa akin ang dala niyang application sa scholarship na nagpaaral sa akin sa UP. Patapos na ako nang kunin din ang lolo ko. Pero tinirhan pa rin ako ni Lord ng supply: narito pa ang lola ko, si Nanay Diding, at nadadalaw-dalaw ko pa siya. Sana ipagkaloob ng Diyos na matagal ko pa siyang makasama.

‘Di permanente ang mga relasyon, lalo sa maagang kabataan. Sa buhay, may ilang kaibigan kang kasama mo ngayon, pero posibleng layasan ka bukas. Balang araw, tatanungin mo ang iyong sarili: bakit nga ba ako dead na dead sa kanya? Wala kang maisasagot, at matatawa ka na lang.

Magbasa. Mula pa noong bata ako, lahat ng babasahin, pinapatulan ko: komiks, libro, magazine, diyaryo, websites, songhits, at pati polyeto ng iba’t ibang relihiyon. Sa pagbabasa, marami kang malalaman. Para ka na ring nakarating sa maraming lugar. At kapag kaya n’yo na, maglakbay. Nakakapagod pero nakapagpapayaman ng karanasan ang pagbiyahe sa iba’t ibang lugar.

Sa buhay, darating ang kasawian at mga pagkakamali. Gawin itong hamon para patuloy na lumaban sa buhay. Sobrang sakit nang mawala si Mama. May mga pagkakataon noon na naiiyak na lang ako kapag nakikita ‘yung ibang estudyante na binibisita ng mga pamilya nila. Pero iniiyak ko na lang. Kung sumuko ako, sabi ko nga, baka kung anu-ano lang ang ginagawa ko ngayon. Ganyan din ang mga pagkakamali. Kapag naitama ito, pwedeng maging tungtungan sa pag-abot ng mga pangarap.

Mangarap ka. Pamagat din ‘yan ng pelikula nina Kapusong Mark Anthony Fernandez at Claudine Barretto na pinanood ko ang shooting sa UP noong freshman ako. ‘Di ko itinitigil ang mangarap. Libre naman, saka ang mahalaga, ‘yung wala kang sinasagasaan. At kapag nangangarap ako, tinataasan ko na para kung bumagsak man ako, medyo mataas-taas pa rin ang bagsak.