Bento: Isang malikhaing bersyon ng lunch box

Kuha ni Jovelyn Bajo

Malaking bahagi ng kultura ng Japan ang kanilang pagkain at isa na rito ay ang  malikhaing paraan ng isang lunch box, ang "bento." Ang ibig sabihin ng bento sa Ingles ay lunch box ngunit hindi ito kagaya ng kadalasang lunch box na nakikita ng karamihan sa atin. Ang salitang bento ay nagmula sa isang  termino sa katimugang bahagi ng Song Dynasty na ang ibig sabihin ay “convenience.”

Naiiba ang bento dahil sa paraan ng pagkakaayos at hugis nito. Importante sa isang bento na maging malikhain, puno ng magagandang kulay para maging kaaya-aya sa paningin. Para sa mga Hapon, hindi lang ang lasa ng pagkain ang pinagtutuunan ng pansin kundi pati rin ang pisikal na itsura nito. 

Sa mga Haponesa, pangkaraniwan na sa kanila ang ipaghanda ang kanilang mga anak, asawa, magulang, kapamilya o para sa sarili ng bento bago pumasok sa eskwelahan, sa opisina o pagpunta sa ibang lugar. Ito rin ay isang mabisang paraan para mas maging magana ang mga bata sa pagkain dahil natutuwa sila sa magagandang kulay at mga dekorasyon sa bento na gawa ng kanilang mga ina. 

Ayon sa mga pag-aaral, ang bento ay nag-umpisa mula pa noong Kamakura period kung saan ang luto at pinatuyong kanin na tinatawag na “hoshi-ii” ay nilalagay sa isang sisidlan. 

Mas higit na nakilala ang bento noong 1980’s ng magkaroon na ng microwave ovens at convenience stores. Ang mga dating sisidlan na gawa sa kahoy o metal ay napalitan na ng mas mura at disposable na lagayan. 

May iba’t ibang klase ng bento, ilan dito ang Kamameshi bento na itinitinda sa mga istasyon ng tren sa Nagano prefecture na niluto at nakalagay sa palayok na luwad; Noriben – na pinakasimpleng bento na may nori na isinawsaw sa toyo at nakapatong sa kanin; at Sake bento na isa ring simpleng bento na may inihaw na salmon bilang main dish at marami pang iba. 

May tatlong klase ng istilo sa pag-aayos ng isang bento. Isa na ang “kyaraben” ( character bento) na inaayos para magmukhang katulad ng mga sikat na Japanese anime, manga at video game characters. Ang “oekakiben” (picture bento) naman ay inaayos na gaya ng mga tao, hayop, gusali, bulaklak, halaman at monumento. 

Sa kalaunan, nagkaroon na rin ng ibang bersyon ang bento sa ibang bansa sa Asya gaya ng Pilipinas sa tinatawag nilang baon, Dosirak naman sa Korea, Pientang sa Taiwan at Tiffin sa India. 

Narito ang ilang gabay sa paggawa ng bento. Una, hatiin ang pagkain sa dalawang paraan – ang 4:3:2:1 ratio (4 parts rice, 3 parts side dish, 2 parts vegetables, 1 part dessert) o 1:1 ratio ( 1 part rice, 1 part side dish -1:2 ratio of meat and vegetables). Ito ay para magkaroon ng magkakaiba ngunit balanse at masustansiyang pagkain. Pangalawa, kumuha ng bento box na may compartments na naaayon sa tamang proporsyon ng bento. 

Pumili ng mga klase ng pagkain na maliwanag ang kulay dahil mas makulay mas masustansiya at mas kaakit-akit sa paningin tulad ng broccoli, carrots, strawberry, asparagus, black sesame seeds at iba pa. Higit sa lahat, gumawa ng kapansin-pansin na mga disenyo at hugis sa paggamit ng stencils at naayon sa temang gusto mo. At huli, isara ang lunch box ng mahigpit at ayusin ang mga ito ayon sa mga sukat.