Whang-Od Oggay: Isang ehemplong simbolo ng preserbasyon ng kultura ng pambabatok

Via Pinterest

Dumayo kamakailan sa Maynila ang tinaguriang pinakamatandang “mambabatok” na si Apo Whang-od Oggay sa nakaraang Manila FAME 2017, isang pangunahing design-lifestyle event na nagsasagawa ng exhibition ng mga design innovation, artisanal products at craftsmanship na isinasagawa sa World Trade Center. 

Ito ang una kauna-unahang beses na bumisita sa siyudad ang sikat na traditional Kalinga tattoo artist kasama ang ilang kamag-anak mula sa tirahan niya sa Buscalan, isang mabundok na nayon na matatagpuan sa probinsiya ng Kalinga.

Dinala sa Maynila ng Center for International Trade Expositions and Missions (DTI-CITEM) ang centenarian para iendorso ang nominasyon nito sa National Living Treasure Awards.

“Masaya ako na ma-invite kami sa Manila FAME, proud kami... ‘Pag nag-uusap kami, gusto niya. Sabi ni lola, gusto niya rin daw makita ang Maynila. Sabi ko, kung gusto mo, sige para ma-meet din niya ‘yung ibang kultura,” ang tinuran ni Grace Palicas, pamangkin sa tuhod ni Whang-od, tungkol sa naging karanasan nila sa naturang event.

Traversing the times: Continuing a deep-seated tradition

Bago nito, napakaraming mga banyagang turista at mga kapwa-Pinoy ang masugid na nilalakbay pa ang kalayuan ng Buscalan para lamang magkaroon ng pagkakataon na makakuha ng tattoo na gawa ni Apo Whang-od gamit ang tradisyonal at natatanging kultura ng “pambabatok” (ancient art of hand-tapped tattoos).

Ayon sa panayam sa kanya ni Kate Springer ng CNN, “Magpapatuloy ang tradisyon hangga’t may mga taong pumupunta para magpa-tattoo. Hangga’t nakakakita ako ng malinaw ay patuloy ko pa rin gagawin ito. Saka lamang ako titigil kapag nagsimula nang lumabo ang mga mata ko,” ang pahayag ng centenarian tattoo artist.

Bagaman wala siyang sariling anak, nanindigan siyang mananatiling buhay ang tradisyonal na sining ng pambabatok sa pamamagitan ng kanyang mga babaeng pamangkin-sa-tuhod na sina Grace Palicas at Elyang Wigan na maraming taon na niyang sinasanay hanggang ngayon.

Tunay na hindi simple ang pagpapanatili sa tradisyon lalo na’t maaari lamang ito ipasa sa mga kamag-anak dahil sa paniniwalang masisira ang sinaunang kultura na higit na pinapangalagaan ni Apo Whang-od.

Dagdag pa ni Apo Whang-od, noong unang panahon ay tanging mga Butbut warriors ang nabibigyan ng batok tattoo kapag sila ay nakapatay sa gitna ng digmaan. Itinuturing naman na aksesorya ang mga tattoo sa mga kababaihan noon, isang bagay na nagpapatingkad ng kagandahan at simbolo ng tapang.

The traditional process of Apo Whang-od

Malayo sa modernong paraan ng tattooing ang proseso ni Apo Whang-od ngunit ito mismo ang dahilan kung bakit itinuturing na kulturang kayamanan ang pambabatok.

Simple lang ang mga materyales na kailangan ng centenarian – isang tinik mula sa puno ng pomelo, bamboo stick, uling at tubig.

Maaari rin mamili ang mga magpapa-tattoo ng mga traditional designs gaya geometric patterns, centipedes, hugis ng puno at iba pa na para sa mga mambabatok ay may malalim na kahulugan.

Nagmumula ang tinta sa pinaghalong tubig at uling, pagkatapos nito ay maaari nang iguhit ni Apo Whang-od ang iyong napiling disenyo gamit ang manipis na tangkay ng damo. Susundan ito ng hand-tapping nang unti-unti gamit ang tinik at bamboo stick para maiukit sa iyong balat ang tinta. At bilang pagtatapos, iuukit ni Whang-od ang kanyang lagda na binubuo ng tatlong tuldok. Saka niya ito papahiran ng virgin coconut oil.

Aniya, ‘di tumatanggap ng customized na disenyo si Apo Whang-od.  Nagsisimula naman sa Php300-500 ang presyo ng batok tattoo at nasa Php100 naman ang 3-dot signature ni Apo Whang-od.