Paint your home with colors

Isa sa unang napapansin at binibigyan ng malaking kunsiderasyon sa pag-aayos at pagdidisenyo ng bahay ay ang kulay nito. Ito rin ang mabilis na paraan kapag nais na baguhin ang itsura ng bahay o kaya ng mga silid.

Malaki ang nagagawa ng kulay sa loob ng bahay dahil nakakapagbigay ito ng partikular na “mood” sa mga nakatira rito. Lalo na ngayon na malapit na muling magbago ang taon, marami siguro ang nagnanais na magkaroon ng kaunting pagbabago sa kani-kanilang bahay.

Kaya mainam na alamin ang bawat kulay at ang kahulugan ito o iyong epekto nito sa mata, sa mood at sa kagandahan ng inyong bahay. Bukod pa rito, dapat na malaman ang mga kulay na pwedeng pagternuhin o pagsamahin para magmukhang maganda ang inyong paligid.

Blue. Marami ang may paborito sa kulay asul dahil sa may kinalaman ito sa dagat at kapayapaan. Magaan sa mata ang kulay asul at sinisimbolo nito ang katalinuhan, kasiguraduhan, tiwala, at katapatan. Hindi nga lang magandang kulay ang asul sa kusina at hapag-kainan dahil ang kulay asul ay nakakawala ng gana.

Yellow. Isang masayang kulay ang dilaw dahil ito ay nagpapahiwatig ng enerhiya. Kung laging parang tahimik at malungkot ang inyong bahay ay mainam na gawing dominant color ang dilaw ngunit piliin ang pagkadilaw na hindi masyadong matingkad. Nakakaengganyo din sa appetite ang kulay na ito at magandang background kapag mag-uusap ang pamilya o magkakaibigan dahil itinuturing ang dilaw bilang “conversation stimulator.”

Red. Bibihira ang mga bahay na gumagamit ng pula sa kanilang bahay dahil sa masyadong matapang ang kulay na ito kaya ginagawa lamang itong pang-accent na kulay at hindi bilang ang dominanteng kulay. Ang kinainam lamang ng kulay pula ay bukod sa nakakaganang kumain ay nakakalibang din itong kulay. Kapag ganitong kulay ang nasa paligid ay hindi mo mamamalayan ang oras dahil may kakayahan itong makapagpa-relax ng tao.

Green. Dahil sa may kinalaman ito sa kalikasan, ang kulay berde ang pangunahing kulay na nakakapagbigay ng magandang pakiramdam. Mayroon itong calming, soothing at releaxing effect kaya’t marami ang nahihikayat na gawin itong dominanteng kulay sa kani-kanilang bahay. Siyempre, kapag nasa iyong tahanan ka ay una mong kunsiderasyon na maayos kang makakapagpahinga at ang kulay berde ay makakatulong upang maabot ang ganitong layunin.

Orange. Gaya ng kulay dilaw, nagbibigay ng “comfortability” ang kulay kahel dahil sa may kaugnayan ito sa mga masusustansiyang pagkain tulad ng dalandan o ponkan, melon at iba. Ito rin ang kulay ng determinasyon, tagumpay, pagkamalikhain, at kasiyahan.

Purple. May kinalaman sa “royalty” ang kulay lila dahil sinisimbolo naman nito ang kapangyarihan, karangyaan at ambisyon bukod pa sa kayamanan at bulagsak na paggasta. Ipinapakahulugan din ng purple ang misteryo, kahiwagaan, dignidad, pagsasarili at pagkamalikhain.

Brown. Itinuturing na isang eleganteng kulay ang brown bukod pa sa madali rin itong ternuhan ng ibang kulay. Masyadong mainit sa mata ang dark brown kaya’t mainam na piliin ang mas light na kulay tulad ng light brown o beige.

White.  Dahil sa ito ay isang neutral color, pinakaligtas na gamitin ang kulay puti dahil lahat ng kulay ay pwedeng iterno rito. Iyon nga lang ay madaling madumihan ang kulay nito ngunit kung matiyaga sa pagme-maintain ng bahay ay magandang kulay sa bahay ang puti. Sinisimbolo nito ang kalinisan, kainosentehan, pagkadakila at kaligtasan.

Why people around the world love the Japanese cuisine

Maituturing na kakaiba at walang kahalintulad ang Japanese cuisine. Maging Pilipino o ibang lahi mula sa iba’t ibang panig ng mundo ay aminado na paborito nila ang Japanese food dahil masarap at masustansiya ang mga ito.

Ang Japanese cuisine ang isa sa tatlong national food traditions na kinilala ng United Nations (UN) dahil sa malaking kinalaman nito sa kultura. Ang dalawa pa ay ang French at Mexican cuisine.

Isinali noong 2013 ng UNESCO, ang cultural organization ng UN,  ang Japanese cuisine o “washoku” sa  listahan ng Intangible Cultural Heritage bilang isang “traditional dietary cultures of the Japanese.”

Bukod dito, sinasabing ang Japanese cuisine ay kakaiba at bukod-tangi sa lahat ng uri ng pagkain sa Asya. Ito ay dahil na rin sa binibigyang importansiya ng mga Hapon ang pagkasariwa ng mga gagamiting sangkap at ang pag-iwas na maging overcooked ang pagkain.

Isa pa sa nakahuhumaling sa Japanese food ay laging maganda ang pagpipirisinta rito at lahat ng garnishes ay itinuturing na mayroong sinisimbolo sa kanilang kultura.

Tatlong aspeto ang mahalaga sa Japanese food: seasonality ng pagkain, kalidad ng sangkap na gagamitin at paraan ng pagpiprisinta nito sa mga kakain. Ilan sa popular na pagkaing Hapon ay ang sushi, sashimi, tempura, teriyaki at ramen (noodles) soup.

Different types of the Japanese cuisine

Mayroon iba’t ibang klase ang Japanese cuisine:

Kaiseki. Dalawa ang klase ng kaiseki na traditional multi-course Japanese dinner. Ang una ay ang kaiseki na sinusunod tuwing may ipinagdiriwang. Inihahain ito para sa bawat indibwal kada ilang minuto. Ang ikalawa naman ay tinatawag na kaiseki ryori na kinukunsidera na light meal lamang na karaniwang inihahain bago ang tea ceremony.

Shojin. Ito naman ay isang vegetarian cooking na nagsimula noong 6^th century. Ang pagkain dito ay karaniwang mula sa tofu, vegetable oil, sesame, rapeseed at walnut.

Bento. Ibig sabihin nito sa salitang Hapon ay “lunch” na pwedeng ibaon at kainin kahit saan. Kanin, isda o karne, cooked vegetables ang bumubuo sa bento. Ito ang ginagawa ng mga Hapon tuwing magbabaon sila ng pagkain at karamihan ay naglalaan ng oras upang makagawa nito.

Tasty through and through

Lalong uminam ang Japanese cuisine sa pagdaan ng panahon. Malaki ang naging impluwensiya ng China sa pagkaing Hapon noong unang panahon. Sa katunayan, bukod sa pagkain, isa sa naging impluwensiya ng mga Intsik sa mga Hapon ay ang paggamit ng chopsticks na hindi na natanggal pa sa kanilang kultura. Sa pagdaan ng panahon, unti-unting nakagawa ang mga Japanese ng sarili nilang pagkain na matatawag nilang tatak Hapon.

Simula noong Kofun period ay hindi nauso sa mga Hapon ang pagkain ng karne ng baboy, baka at manok at tanging kinakain lamang tuwing may kailangang gawing ritwal. Ito ay naganap matapos na ipag-utos ni Emperor Temmu noong 675 A.D ang pagkain sa ganitong klase ng karne. Ito ang nagbigay daan kung bakit mas popular sa Japan ang pagkain ng hilaw na isda na ibinuro sa suka o mas kilala sa tawag na sashimi.

Noong Kamakura period, binigyan ng importansiya ang pagluluto ng simpleng pagkain ngunit sapat naman sa nutrisyon. Hindi na ito ginawang ganoong ka-pormal na tulad ng dati na kailangan pang dumaan sa seremonya at ritwal.

Ang normal na pagkain sa Japan ay binubuo ng isang bowl ng kanin; okazu o ulam na maaaring raw, pinakuluan (nimono), inihaw (yakimono), steamed (mushimono), kinilaw o pinirito (agemono); soup; at tsukemono o pickles.

Backup weather satellite inilunsad ng Japan

Ni Florenda Corpuz

Kuha mula sa MHI/JAXA

Matagumpay na inilunsad ng Japan ang kanilang backup at successor next-generation weather satellite na tinawag na “Himawari-9” sa Tanegashima Space Center kamakailan.

Lulan ng H-IIA Launch Vehicle No. 31 rocket (H-IIA F31) na gawa ng Mitsubishi Heavy Industries Ltd, kinumpirma ng Japan Aerospace Exploration Agency (JAXA) na maayos na humiwalay dito ang Himawari-9 humigit-kumulang 27 minuto at 51 segundo matapos itong umangat sa lupa.

Nakapasok ito sa geostationary orbit na matatagpuan 35,800 kilometro mula sa taas ng equator, 140 degrees east longitude 10 araw makalipas itong lumipad mag-isa.

“At the time of the launch, the weather was fine, a wind speed was 6.1 meters/second from the north-east and the temperature was 21.3 degrees Celsius,” pahayag ng JAXA.

Nahuli ng isang araw ang paglulunsad nito dahil sa masamang panahon.

May bigat na aabot sa 1.3 tonelada, magsisimula ang operasyon ng Himawari-9 sa taong 2022 at matatapos sa 2029 bilang kapalit ng Himawari-8 na inilunsad noong Oktubre 2014. Ito ang magbibigay ng observational data sa loob ng mahigit sa 30 bansa at rehiyon sa Asya Pasipiko sa loob ng 15 taon.

Tulad ng Himawari-8, ang Himawari-9 ay may kakayahang makapagbigay ng mas pinabuting now casting at numerical weather prediction at mas mapabuti ang environmental monitoring. Mas may kakayahan din ito na i-monitor ang galaw ng bagyo sa karagatan. Kaya rin nitong sukatin ang volcanic dust distribution matapos ang pagsabog ng bulkan. Made-detect din nito ang mga ulap na mabilis na mabuo na nagiging sanhi ng malakas na pag-ulan. Kaya nitong magkuha ng mga imahe kada 10 minuto at i-cover ang buong Japan sa agwat na 2.5 minuto.

Ang Himawari ay salitang Hapon na may kahulugang “sunflower.”

Ang JMA ay nagsimulang magpatakbo ng geostationary meteorological satellite taong 1978 kung saan sila ay nakakapaglabas ng mga datos na nakatutulong upang maiwasan ang mga sakuna na dulot ng mga weather conditions sa rehiyon ng Asia-Oceania. 

Olympic flag tour sinimulan sa Tohoku

Ni Florenda Corpuz

Kuha mula sa Tokyo 2020

Sinimulan na ng Tokyo 2020 Organising Committee ang Olympic flag exhibition tour sa Tohoku bilang bahagi ng pagsuporta sa muling pagbangon ng rehiyon na matinding naapektuhan ng 2011 Great East Japan Earthquake.

Dumating sa plaza sa harap ng Fukushima Prefectural Government Office sa Fukushima City ang Olympic at Paralympic flags nitong unang linggo ng Nobyembre na mainit at masayang sinalubong ng mga lokal na residente na karamihan ay mga bata.

Iprinisinta ni Tokyo 2020 Olympic and Paralympic Flag Tour Ambassador Mikako Kotani, na bronze medallist sa synchronised swimming sa Seoul 1988 Olympic Games kasama si Tokyo Governor Yuriko Koike, ang mga bandila kay Fukushima Prefecture Governor Masao Uchibori.

Dumalo rin si Tokyo Olympic and Paralympic Games Minister in charge Tamayo Marukawa at sumama sa mga Olympians at Paralympians mula sa Fukushima Prefecture kabilang si Olympic basketball competitor at Tokyo 2020 Athletes’ Commission member Mikiko Hagiwara.

“I can still remember how excited I felt the moment I walked into the stadium at the Atlanta Olympics,” ani Hagiwara.

“Find an athlete who can serve as a role model and work hard to be like that person,” dagdag pa nito.

Nagpahayag din ng kani-kanilang “sense of expectation” ang mga atleta sa Tokyo 2020 sa pamamagitan ng pakikisalamuha, pakikipag-usap at pagwawagayway ng bandila.

Nakatakda rin dumating sa Iwate, Miyagi at Kumamoto Prefecture ang Olympic at Paralympic flags na mga naapektuhan ng lindol at tsunami noong 2011 at 2016.

Samantala, inilunsad din ng Fukushima Prefecture ang isang cultural event sa ilalim ng Tokyo 2020 Support Programme na tinawag na “Future from Fukushima - Local Treasures Folk Culture Preservation Project,” kung saan nagkaroon ng two-day cultural festival na tinawag na “Home Town Festival 2016 in Shirakawa.” Nagtanghal dito ang amputee dancer na si Koichi Omae na nagtanghal din sa Rio 2016 Paralympic Games Closing Ceremony.

“13 years ago I had my left foot amputated, but I came back from that. I came back from it by accepting the change. I wanted to go back to how I was before, but that wasn’t possible. However, change was possible, and with everyone’s support I was able to become a professional dancer once again. I think everyone has gone through such an experience, whether it’s losing ability or youthful looks with age, choosing not to give in to inability but rather adapting to it. I want every one of us to accept change and use that as a resource to help Fukushima and other affected areas,” pagbibigay inspirasyon ni Omae.

“This event is the first under the auspices of the Tokyo 2020 Support Programme’s ‘Recovery’ category to be held in Fukushima prefecture. We consider recovery and support to be a cornerstone of what the Tokyo 2020 Olympics and Paralympics are about. We are here to spread awareness of this project throughout the country so that we can collaborate and work together to boost the recovery of Japan’s earthquake-hit regions,” pagtatapos naman ni Tokyo 2020 Organising Committee Executive Director of the Bureau of Administration Koji Tejima.

Japan tutulong para sa de-kalidad na childcare training sa Pilipinas

Ni Florenda Corpuz

Tutulong ang bansang Hapon sa pamamagitan ng Japan International Cooperation Agency (JICA) sa Department of Social Welfare and Development (DSWD) at A Child’s Trust is Ours to Nurture (ACTION), isang Japanese non-profit group, sa pagpapalakas ng house parenting standards sa mga childcare institutions sa National Capital Region (NCR) sa Pilipinas.

Nilagdaan ng tatlong organisasyon ang capacity building program para rito kamakailan.

“JICA aims to support the Philippines’ poorest sectors overcome their vulnerability. This cooperation hopes to also ensure that everyone, including marginalized children, will benefit from the economic growth the Philippines achieved. Improving child care standards of house parents and social workers is crucial in teaching children to become self-reliant and productive members of society,” pahayag ni JICA Chief Representative Susumu Ito.

Mainit na tinanggap ni DSWD Secretary Judy Taguiwalo ang kooperasyon ng JICA at ACTION at sinabing “the project supports the present administration’s anti-poverty agenda of reaching out to marginalized children and communities and providing them opportunities to improve their plight.”

Sa Pilipinas, ang DSWD at ang mga accredited childcare facilities sa buong bansa ay nagbibigay ng interventions sa naturang kaso ng mga bata. Ang kakulangan ng house parenting o care giving standards sa mga nasabing pasilidad ang nag-udyok sa JICA, DSWD at ACTION para magtakda ng capacity building program upang mapabuti ang kaalaman at kasanayan ng mga child care workers sa mga pasilidad.

Ayon sa datos ng Philippine Statistics Authority (PSA) noong 2012, mas mataas ang poverty incidence sa children sector na umabot sa 35.2 porsyento kumpara sa ibang sektor. Mas malapit din sa kapahamakan tulad ng karahasan, pagsasamantala, pang-aabuso at diskriminasyon ang mga mahihirap na bata.

Ang kooperasyon ay bahagi ng JICA Partnership Program sa ilalim ng Official Development Assistance (ODA) na sumusuporta sa Japanese non-government organizations, local governments at akademya para masolusyunan ang social at economic development issues sa grassroots level.

Layon din ng proyekto na magbigay ng life skills training at iba pang developmental activities sa mga bata sa residential institutions sa Region 3. Una nang nagsagawa ng pagsasanay sa 180 house parents at 56 social workers sa 38 residential facilities sa Central Luzon.

A1 proves that boybands are forever

Ni Len Armea

Kuha ni Jovelyn Bajo

A1 band members: Christian Ingebrigtsen, Mark Read, at Ben Adams

Isa ang A1 sa mga boybands na sumikat noong 1998 na binubuo ng mga orihinal na miyembro na sina Christian Ingebrigtsen, Mark Read, Ben Adams, at Paul Marazzi. Tinitilian ang grupo ng milyun-milyong fans saan panig man sila magpunta dahil sa kanilang pamosong mga kanta at karisma na karaniwang taglay ng mga miyembro ng boyband.

Kaya naman makalipas ang ilang taon, kahit na nawala sa grupo si Paul at nagka-edad ang kanilang mga teenage fans noon, patuloy pa rin ang paggawa ng kanta ang grupo at pagsuporta ng kanilang mga tagahanga mula sa iba’t ibang bansa.

Tilian at masigabong pagtanggap mula sa kanilang halos 2,000 fans ang sumalubong sa A1 sa kanilang “Here We Come Back Tour” na ginanap sa KIA Theater kamakailan. Tila isang throwback party ang naganap na concert dahil sa pagkanta ng grupo ng kanilang mga old hits gaya ng “Like A Rose,” “Everytime,” “Same Old Brand New You” at “Take on Me.”

Isa sa mga naging highlights ng concert ay ang ginawang mini-video ng banda na naglalaman ng mga lumang litrato at clips na nagpapakita ng mga alaala kasama ang kanilang fans sa Pilipinas sa tugtog ng kantang “Living the Dream.”

 “We just want to say, mahal namin kayo,” ani Mark na ikinatuwa ng mga fans.

Ilan pa sa kanilang mga kinanta ay ang “Caught in the Middle,” “Summertime of Our Lives,” “Ready or Not,” “Walking in the Rain,” “Make It Good,” “Forever in Love,” “No One,” at “Heaven by Your Side.”

Mas naging bukas din ang A1 sa pagkukwento ng istorya sa likod ng kanilang mga pamosong kanta na binigyan nila ng acoustic feel.

Sinabi ng Bristish-Norwegian band sa presscon bago ang concert na nagpapasalamat sila na nariyan ang kanilang mga tagasuporta kahit na nagkaroon ng ilang pagbabago sa paraan ng kanilang paglikha ng musika.

“The more you do something, the better you are at doing it and we’ve been doing this for 17 years so now we’re better at singing, better in whatever we do. In a way, we feel more proud that the way we write songs today are hopefully even better than what we did before,” pahayag ni Christian.

“Back when we first started, we were very fun, energetic, fresh, pop. And a lot of the songs we wrote are kind of like calling cards for the fans to get to know us as a band, who we were. But as we get older, there’s a lot more depth, a lot more context to the lyrics,” dagdag namin ni Mark.

Walang humpay ang pag-indak at pagsabay ng mga fans sa pag-awit ng A1 sa halos dalawang oras na concert. Isa itong patunay na mananatiling buhay at makahulugan ang kanilang mga kanta lumipas man ang panahon.

“What I think it’s so nice is that those songs continue to resonate with people up until now,” ani Mark.

‘Kimi no Na wa’ director Makoto Shinkai: The master of his own art

Ni Jovelyn Javier

Tinatawag ngayong “The New Miyazaki” ang anime director na si Makoto Shinkai na direktor ng pinakamatagumpay na anime film ngayong taon, ang “Kimi no Na wa” (Your Name). Ito ay dahil number one sa box office ang naturang pelikula na kumita ng mahigit ¥17.9 bilyon matapos maipalabas nitong Agosto at ikalima na sa highest-grossing films of all-time ng bansa.

Unprecedented success from a non-Ghibli film

Naipalabas na rin ang animated masterpiece sa Singapore, HongKong, Taiwan, UK, Busan International Film Fest sa South Korea, at world premiere noong Hulyo sa Anime Expo sa Los Angeles. Nakatakda itong ipalabas sa 85 pang bansa kabilang ang Pilipinas.

Pinarangalan din ito ng special distinction at audience prize (feature category) sa Bucheon International Animation Festival at best feature-length film (animation category) sa Sitges International Fantastic Film Festival.

Inamin ni Shinkai na hindi siya kumportable sa tinatamasang tagumpay ngayon ng obra. Aniya, wala masyadong promosyon sa media ang pelikula at noo’y layon lang nilang maabot ang ¥2 bilyon sa box office.

Nakaantig sa mga manonood maliban sa artistic visuals nito ang kumbinasyon ng modernismo at tradisyon sa anime film na natatanging Japanese — ang “kumihimo” (art of braiding coloured silk cords) ay makikita na tradisyon ng pamilya ng babaeng karakter na si Mitsuha Miyamizu at ginamit din na talinghaga para ipaliwanag ang pagdaloy ng panahon.

Ang isa pa ay ang pag-aalay ng “kuchikami” sake sa mga diyos na bahagi ng isang Shinto shrine ceremony at ang shrine maiden dance ni Mitsuha at Yotsuha, reference sa multiverse theory, coming-of-age, adolescent dreaming, at ang natural-disaster element nito na isang paalala sa 2011 Great East Japan earthquake.

The Shinkai touch

May sariling istilo si Shinkai na nagsisilbing tatak niya, mula sa mga time-lapse sequences, 3D landscapes, beautifully-colored skies, delicate shades, at sparkling light effects; gayon din ang mga pangunahing karakter nito na nakasentro sa isang babae at lalake; at ang tema nito ng pananabik at distansya sa pagitan ng dalawang karakter.

Naiiba ang Kimi no Na wa dahil sa unang pagkakataon ay nagkaroon ng humorous element ang pelikula.

“I wanted to incorporate all kinds of emotion with a broad range of expression,” ani Shinkai.  

Nagmula Koumi, Nagano prefecture ang 43-taong-gulang na si Shinkai at nag-aral ng Japanese literature sa Chuo University.

Ilan sa kanyang mga obra ay ang “She and Her Cat” (1999), “Voices of a Distant Star” (2002), “The Place Promised in Our Early Days” (2004), “5 Centimeters per Second” (2007), “Children Who Chase Lost Voices” (2011), at “The Garden of Words” (2013). 

Filipino clothing brand tampok sa Japan Fashion Week

Ni Florenda Corpuz

Si Ben Chan kasama sina Joseph Agustin Bagasao, Carl Jan Cruz,
at Karen Topacio.

Nagtanghal sa unang pagkakataon ang Filipino clothing brand na Bench sa Amazon Fashion Week Tokyo (AFWT) o Japan Fashion Week sa isang runway show na pinamagatang “Asian Fashion Meets Tokyo - Philippines” na ginanap sa Hikarie sa Shibuya kamakailan.

Itinampok ng Bench ang kanilang spring/summer 2017 collection na binubuo ng mga easy-to-wear na mga damit at napapalamutiang mga sandals na bagay isuot sa panahon ng tagsibol at tag-init.

“I’m very happy that Bench participated here at Amazon Fashion Week Tokyo,” pahayag ni Ben Chan, ang founder ng global Pinoy clothing brand, sa isang press conference matapos ang pagtatanghal.

Inanunsyo rin niya ang nakatakdang pagbubukas ng kauna-unahang Bench store sa Okinawa na ayon sa kanya ay lugar sa Japan na bagay ang kanilang mga damit dahil sa klima rito na hindi nalalayo sa Pilipinas.

“It’s very timely that Bench was able to join the AFWT because we are opening a store in Okinawa early next year.”

Bukod sa Bench ay inirampa rin ang mga likha ng mga batang Pinoy designers na sina Joseph Agustin Bagasao, Carl Jan Cruz, at Karen Topacio na binubuo ng mga men’s & women’s / ready to wear and accessories.

Pinasalamatan din ni Chan ang mga organizers ng AFWT sa pagkakataong maipamalas ang koleksyon ng Bench at ng mga Pinoy designers sa isa sa itinuturing na fashion capitals sa buong mundo.

“I hope this is not going to be the last time that a Filipino brand and designer will be a part of the AFWT.”

Ito na ang ikalawang pagkakataon na naging bahagi ang mga Pinoy designers/ brands sa Japan Fashion Week na isa sa pinakasikat at pinakamalaking fashion events sa buong mundo. Matatandaang mainit na tinanggap dito noong nakaraang taon sina Renan Pacson, Ken Samudio, at John Herrera nang kanilang ibida ang kanilang 2016 S/S collection.

Ang Japan Fashion Week ay isang by invitation only event na ginaganap dalawang beses kada taon. Ito ay inoorganisa ng Japan Fashion Week Organization.

Business Management 101: Mayroon bang ‘good debt?’

Ni Hoshi Laurence

Ang pangungutang ay isang usaping pera na madalas na natatalakay lamang kapag may problema na sa pamilya.  Maaari rin kasi na ikaw ay nautangan o kaya ikaw ang kailangang umutang. Samantala, habang may mga taong sanay na mangutang ay mayroon din naman na takot, partikular na sa paggamit ng credit cards.

Sa pangkalahatan, hanggang maaari ay dapat iwasan na magkaroon ng utang.  Subalit dahil hindi palaging sakto ang perang paggastos ay maikukunsidera nga ng sinuman na humiram ng pera. Isa sa dahilan ng pag-utang na walang kinalaman sa emergency o heath cases ay ang oportunidad na makapagnegosyo.  Kung may pagkakataon na makahihiram ka ng pera ay alin nga ba ang masasabing mabuting utang o “good debt?”

Kung ang paglalaanan ng perang iyong hihiramin ay mapagkakakitaan sa nalalapit na hinaharap ay masasabi itong good debt. Ayon sa Investopedia (“Good Debt vs. Bad Debt”), ang ilan sa magandang halimbawa nito ay pagkuha ng real estate property, panggastos sa college education, pagpapatayo ng maliit na negosyo, at pamumuhunan sa mga short-term investments.

Samantala, hindi naman ibig sabihin na kapag good debt ang pinaglaanan ng pera ay wala na itong peligro.  Kung ang inutang na pera ay ginamit nga sa short-term investments pero naipalugi naman nang humahawak ay maaaring mauuwi rin ito sa “bad debt.” Hindi rin naman ganoon kadelikado ang paggamit ng credit cards pagdating sa pagnenegosyo basta ba may kamalayan sa tamang paggamit nito.

Ayon sa ulat ng Fox News na may pamagat na “Is There Any Such Thing as Good Debt for a Small Business?” ay may mga matatagumpay na negosyante na  credit cards ang ginagamit para sa kanilang capital at pagbili ng equipment.

Dagdag pa sa nasabing report, ang mahalaga ay mabilis na mababawi ang perang inutang, hindi maaapektuhan ang iyong “cash flow” o perang panggastos sa pagnenegosyo, at nakababayad sa takdang oras.  Ang usapin din naman sa pag-utang sa credit card o anumang loan sa financial institutions ay pag-alam ng termino nito at due date.

“It’s a matching game, where you want to make sure your long-term debt is matched with your long-term assets and your short-term debt is matched with your short-term assets,” saad ni Nat Wasserstein ng New York crisis management firm Lindenwood Associates, sa Fox News.

Ang importanteng tandaan sa tinatawag na “mabuting utang” ay gagamitin ito sa kung saan mababawi mo rin ang pera at interes. 

 “There’s no better example of the old adage ‘it takes money to make money’ than good debt. Good debt helps you generate income and increase,” paliwanag pa sa ulat ng Investopedia, sulat ni Lisa Smith, na binanggit din halimbawa ng bad debt ang  kotse, damit, at credit cards. Dagdag pa rito ay ang mga bagay na consumables gaya ng groceries, gasolina, at pagkain sa labas.

Nasaan ka nga ba lima o 10 taon mula ngayon?

ni MJ Gonzales

Bakit nga ba noong naghahanap pa lang ng trabaho ay pursigido tayong  makamit ang ating mga pangarap?  Subalit, kapag kumikita naman na ay natutuksong bumili ng mamahaling gadgets, gumimik ng gumimik o gumastos para sa iba’t ibang bagay. Sa bandang dulo naman ay napapatanong na lang tayo kung  bakit parang ang layo-layo ng ating mga pangarap? Nasaan ka nga ba lima o 10 taon mula ngayon? Mayroon ka na kayang sariling bahay?   

Ilagay sa tama ang iyong pera

Kung tutuusin ay konektado ang oras at pera para makamit ng isang tao ang kanyang pinakamimithi sa buhay.  Maaaring sa ngayon ay kumikita tayo ng sapat, nakakukuha ng kaliwa’t kanang sideline, at kakayanin pang mag-overtime kung kinakailangan. Pero hanggang kailan?

Mabilis ang takbo ng oras, hindi na natin namamalayan na nagkakaedad na rin tayo, mayroon ng sariling pamilya, at sa kaunting panahon na  lamang ay  magreretiro na.  Sana nga lang ay nasa mas mabuting kundisyon at lugar na sa nalalapit na hinaharap.

Para sa mga result-oriented na tao, professional man o hindi, walang imposibleng pangarap basta’t masusing pinag-aaralan ang mga hakbang.  Hindi rin puro plano kundi gumagawa ng  kunkretong aksyon para makamit ang pangarap sa takdang panahon.  Magkaibang bagay ang sumasahod nang malaki pero dumadaan lamang sa palad kaysa sa kumikita at inilalagay sa tamang  lugar ang kanyang pera. 

Isang magandang halimbawa nito ay ang pag-i-invest para makabili nang maayos at magandang bahay.  Ito ay uri ng ari-arian na pangangailangan ninuman at mabibili paunti-unti depende sa iyong kakayahan. Tipo bang mainam na pagganyak sa iyong pagtitiyaga at pagbabanat ng buto.  Para bang sarap tawagin na “katas  ng pagiging empleyado” o  ng “pag-a-abroad” kapag hawak mo na ang susi at titulo.

Ano bang ideal place mo?    

Bawat tao ay may kanya-kanyang gusto na nababagay sa kanyang istilo ng pamumuhay. Mas detalyado sa klase ng bagay, kundisyon o lugar ang iyong nais makamit ay mas mainam.  Dito mo rin kasi mas klarong mapagtatanto kung anu-anong hakbang ang iyong pwede at kakayaning gagawin. Bukod pa riyan ay malalaman mo rin kung gaano ba kahaba o kaiksi ang iyong igugugol na panahon.  Halimbawa ay sa pagkuha ng condo unit, may terms na 5, 10, o mas mahaba pang taon.  Depende rin ang presyo nito sa laki ng floor area, may garahe o hardin ba?

Siyempre maigi na isama sa pag-aanalisa kung alin-alin ang pinakamainam na pamuhunan. Mahirap iyong kahit saan na lamang at kung alin lamang ang sikat sa inyong lugar. Hindi madaling kumita ng pera at nasasayang ang panahon sa pag-i-invest sa maling property. 

Kasama nga dapat sa paghahanap ng mga bagay ng gusto mo ay kung sino ba ang iyong malalapitan.  Sa real estate, may mga respetadong kumpanya. Mayroon klase rin ng lugar na maganda nga ang pagkakagawa pero kulang naman sa seguridad at mahirap ang lagay ng transportasyon.  

Mayroon naman na akala mo ay makakamura ka pero mapapamahal ka pala sa huli dahil sa mga hidden and other charges. Ganito rin naman sa iba pang klase ng investments.  Kailangan mong mapagtanto kung saan sigurado at may patutunguhang mabuti ang iyong pera.  Hindi lamang nakapanghihinayang sa bulsa ang walang kasiguraduhang investment kundi pagtatapon din ng mga taon ng iyong mga pangarap.

Nasaan ka na nga ba lima o 10 taon mula ngayon? Mas madali at klaro mo itong masasagot kung ngayon pa lang ay mayroon kang alam na dapat paglaanan. Alam mo na rin kung saan tamang ilagay ang iyong perang pinaghihirapan.