Juan dela Cruz, kailan ka matututo?

Ni Al Eugenio

“Happy New Year!” ang nagsisigawang pagbati ng lahat kasabay ng halos  nakakabinging putukan nang sumapit ang 2014. Ngunit ang hindi alam ng marami,   kasabay nito ay isang bala ng baril na tumama sa ulo ng isang tatlong buwang gulang na bata sa Ilocos habang siya ay tahimik na nakahiga sa loob ng kanilang tahanan. Kabilang lamang siya sa mga nasugatan at namatay dahil sa kaugaliang ito na magpaputok sa tuwing sasapit ang Pasko at Bagong Taon.

Noon lamang nakalipas na Bagong Taon ng 2013 ay awang-awa ang buong sambayanang Pilipino nang mula sa hindi malamang pinanggalingan ay may tumagos na bala sa bubong na yero  ng bahay at  kumitil sa buhay ng isang batang babae sa Caloocan.       Marami ang ipinangakong gagawin ang mga kinauukulan upang madakip ang nagmamay-ari ng baril subalit nakalipas na ang isang taon ay hindi pa rin natutukoy kung saan nanggaling ang naturang bala. Tulad  din  ng marami pang ganitong insidente, mas marami sa kanila ay mistulang nakalimutan na.

Ang pagpapaputok at pag-iingay ay natutuhan nating mga Pilipino mula sa kultura ng China. Naniniwala ang mga Chinese na maitataboy nito ang mga masasamang ispiritu sa kanilang kapaligiran. Ginaganap din ang ganitong kaugalian sa mga bansang naimpluwensyahan ng kulturang China maging dito sa Japan, kaya lamang ay hindi sa panahon ng pagpasok ng Bagong Taon.    

Dito sa Japan, tulad ng alam ng marami, ang pagpasok ng Bagong Taon ay ipinagdiriwang ng lubos na katahimikan. Sa halip na mga paputok at malalakas na ingay,    malamig na tunog mula sa kampana ng pinakamalapit na templo ang maririnig na siyang naghuhudyat ng pagsapit ng Bagong Taon. Halos lahat ng mamamayan ay sinasalubong ang oras na ito sa loob ng kanilang mga tahanan kasama ang mga taong malapit sa kanilang buhay.

Sa atin sa Pilipinas ay bihirang-bihira lamang ang nakakaalam kung ano ba talaga ang dahilan kung bakit kailangang mag-ingay kapag sumasapit ang Bagong Taon. Para sa nakakarami, ang pag-iingay at pagpapaputok ay hindi lamang upang ipagsaya ang pagpasok ng Bagong Taon kundi isa rin paraan upang maiisantabi ang mga problema at ang mga hindi magagandang bagay na naganap noong mga nakaraang taon sa kanilang buhay.     

Tulad ng ating mga appliances, mga gadgets at mga sasakyan, ang mga mamahaling paputok ay maaari rin magkaroon ng mga tinatawag na factory defects. Dahilan ito ng mga aksidente na nauuwi sa pagkabulag o kaya naman ay pagkaputol ng kamay o mga daliri. Hindi rin nakakapagtaka na magkaroon ng malaking sakuna tulad ng nangyaring pagsabog mismo ng isa sa mga pagawaan nito sa Bocaue, Bulacan, ilang taon  lamang ang nakararaan.

Hindi natin nilalahat na sa buong Pilipinas ay nagaganap ang ganitong mga pagpapaputok. Doon sa Davao ay ipinagbabawal ang anumang uri ng paputok. Hindi nila itinitigil ang maingay na pagsalubong sa taon, ngunit ginagawa nila ito sa ibang paraan – pagpalo sa lata at drum, pag-ihip sa torotot, pagbusina at iba. Bakit kaya sa lugar na ito ng Davao ay nagagawa ng kanilang pamahalaan na mapasunod ang kanilang mga mamamayan na huwag gumamit ng ano mang uri ng paputok?

Marami sa ating mga mambabatas ay iba ang ang prayoridad. Ang nakakalungkot ay ang mga simpleng problema tulad ng pagpapatigil sa pagpapaputok at paggamit ng baril ay matagal ng hindi masolusyunan. Marami na sa ating mga kababayan ang mga naputulan ng darili at kamay. Marami na rin ang mga namatay. 

Isa lamang ang problemang ito sa napakarami pang mga problema ng ating  bayan  na  hindi magawan ng kalutasan.  Marami sa ating mga problema ay hindi tumatagal na problema rito sa Japan. Talaga kayang iilan lamang ang  mahusay mag-isip sa  mga namamahala sa ating bayan?    

Hindi natin maaaring isisi sa mga nanunungkulan lamang ang pagiging  mabagal o walang kalutasan sa maraming problema sa ating bayan. Hindi lamang sila ang nagpabaya. Ang tunay na nagpabaya ay ang marami sa ating  mga mamamayan.

Marami sa ating mga mamamayan ang hindi binigyan ng masusing pagsusuri ang mga pulitikong kanilang pinipili sa tuwing darating ang halalan. Marami sa ating mga kababayan ang ipinagsasawalang-bahala lamang ang pagpili sa mga uupo sa ating pamahalaan. Marami ang hindi pinapahalagahan ang pagboto. Kaya naman  ang  nakakaraming bilang na ito ang siyang nagbibigay ng pagkakataon sa mga  pulitikong kulang ang kapasidad para maging tagapamahala sa ating bayan.

Mamamayang Pilipino, kailan ka matututo? Ang mga nanunungkulan ang tinatawag na mga  “public servants.” Naririyan sila upang pagsilbihan tayo. Dahil sa atin  kaya sila sumusuweldo. Sila ang mga nagpumilit sa trabahong ganito.

Panahon na upang pahalagahan natin ang ating karapatan na pumili ng mga mamumuno sa ating bayan.    Ngayon pa lamang ay bigyan na natin ng panahon ang pagkilala sa mga magiging kandidato sa susunod na halalan. Marami pang darating na kung anu-anong malalaking problema sa ating bayan – mga sakuna at kalamidad. Nasa sa atin ang karapatan upang maging maayos at ganap na handa ang Pilipinas tulad ng Japan.